Khi trong máu có nồng độ cholesterol cao sẽ là yếu tố nguy cơ làm gia tăng khả năng mắc các bệnh lý tim mạch, đồng thời đây cũng là mối nguy hại cho sức khỏe con người. Vì vậy, giảm nồng độ cholesterol trong máu và duy trì nó ở mức hợp lý sẽ đem lại những thay đổi tích cực trong cơ thể.
Vai trò cholesterol đối với cơ thể con người
Cholesterol là một loại chất béo do cơ thể con người tạo ra vàcholesterol giúp cho cơ thể con người hoạt động bình thường. Có rất nhiều loại tế bào có thể tạo ra cholesterol, trong đó tế bào gan là nguồn sản xuất chính, nó chiếm khoảng 1⁄4 tổng lượng cholesterol của cơ thể.
Nhiệm vụ của cholesterol trong cơ thể: Hỗ trợ quá trình sản xuất nội tiết tố; Cholesterollà nguyên liệu để sản xuất các mô tế bào; Hỗ trợ đắc lực cho quá trình bài tiết mật trong gan
Phân loại cholesterol có 2 loại chính: LDL - Cholesterol “xấu”; HDL- Cholesterol “tốt’. Lipoprotein là tiểu phần giúp vận chuyển Cholesterol trong máu. Cholesteroltrong máu sẽ là cholesterol “xấu” khi nó được vận chuyển bởi các tiểu phần có tỉ trọng thấp. Khi các tiểu phần có tỉ trọng cao vận chuyển cholesterol sẽ có loại cholesterol “tốt”.
Nếu nồng độ LDL cholesterol cao nó sẽ tăng nguy cơ xảy ra các bệnh lý tim mạch. Ngược lại, khi nồng độ HDL cholesterol cao sẽ góp phần ngăn ngừa hiệu quả các bệnh lý tim mạch.
Phòng ngừa và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch bao gồm: Không hút thuốc lá; Hạn chế sử dụng đồ uống có cồn; Khẩu phần ăn hàng ngày với thức ăn lành mạnh; Ăn nhạt; Chăm chỉ vận động thể chất; Duy trì cân nặng và chỉ số vòng eo hợp lý; Giữ chỉ số huyết áp ở mức bình thường…
Những yếu tố ảnh hưởng tới nồng độ cholesterol
Yếu tố có thể thay đổi nồng độ cholesterol trong máu:
- Chế độ ăn có thể làm thay đổi nồng độ cholesterol trong máu, tuy nhiên dù khi thực hiện cùng một chế độ ăn nhưng nồng độ cholesterol ở mỗi người sẽ khác nhau.
- Thông thường, khi chế độ ăn có ít chất béo thì nồng độ cholesterol sẽ giảm xuống.
Một số yếu tố làm tăng cao nồng độ nồng độ cholesterol: Bị suy tuyến giáp; Người béo phì; Những người nghiện rượu; Trường hợp hiếm gặp bị loạn gan thận; Yếu tố di truyền.
Nguyên nhân khiến nồng độ cholesterol cao
Những nguyên nhân khiến nồng độ cholesterol tăng cao, bao gồm:
- Do ăn quá nhiều đồ ăn giàu cholesterol, chất béo bão hòa, chất béo dạng trans…
- Do lối sống thiếu lành mạnh như: ít vận động và hút thuốc lá.
- Yếu tố di truyền: có vai trò nhất định khiến nồng độ cholesterol tăng cao.
- Do người bệnh gặp các vấn đề sức khỏe khác như: mắc bệnh đái tháo đường hay thiểu năng giáp trạng…
Yếu tố nguy cơ làm gia tăng nồng độ cholesterol tăng caotrong máu: Người bị thừa cân hoặc béo phì; Những người có chế độ ăn uống thiếu khoa học; Người lười vận động thể chất; Người nghiện thuốc lá; Yếu tố tiền sử gia đình mắc cholesterol cao; Mắc các bệnh lý nền như: bệnh đái tháo đường, bệnh thận, hoặc thiểu năng giáp trạng.
Giới hạn tốt cho nồng độ cholesterol trong máu
* Giới hạn tốt cho nồng độ cholesterol trong máu nên được giữ ở mức:
Cholesterol tổng lượng: từ 5,0 mmol/L trở xuống
LDL cholesterol: từ 3,0 mmol/L trở xuống
HDL cholesterol: từ 1,2 mmol/L trở lên
Tỉ số Cholesterol tổng lượng/HDL cholesterol: từ 4,5 trở xuống.
* Nồng độ cholesterol tác động tới sức khỏe con người
Khi nồng độ LDL cholesterol trong máu càng cao sẽ càng gây hại cho sức khỏe.
Nếu nồng độ LDL cholesterol giảm sẽ giúp những người có nguy cơ cao mắc các bệnh lý tim mạch hoặc đã mắc bệnh tim mạchgiảm thiểu được nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch.
Cách hạ thấp nồng độ cholesterol trong máu
Thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh là yếu tố quan trọng nhất giúp làm giảm nồng độ LDL cholesterol. Ngoài ra, cần thay đổi lối sống thì mới có thể giảm được nồng độ LDL cholesterol đủ để giảm yếu tố nguy cơ cao bệnh lý tim mạch xuống thành có yếu tố nguy cơ thấp.
Những thực phẩm nên bổ sung trong khẩu phần ăn hàng ngày: Ăn nhiều thức ăn có nguồn protein tốt từ thịt nạc như: thịt gà, cá,... Thức ăn nhiều chất xơ như: hoa quả, rau xanh, và ngũ cốc nguyên hạt; Nên chế biến thức ăn bằng phương pháp nướng, hấp, luộc,... thay vì chiên xào.
Thức ăn nên hạn chế hoặc tránh ăn: Thịt đỏ, nội tạng động vật; Thực phẩm từ sữa chứa nhiều chất béo; Thực phẩm chế biến chứa bơ ca cao, dầu cọ, dầu dừa; Đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên rán như: khoai tây chiên, hành vòng, gà rán,... Thực phẩm chứa nhiều cholesterol; Thực phẩm chứa chất béo bão hòa, chất béo dạng trans…
Thay đổi lối sốngL: Hãy thực hiện lối sống lành mạnh bằng cách hạn chế uống đồ uống có cồn; Không hút thuốc lá; Duy trì cân nặng ở mức hợp lý; Thường xuyên vận động, luyện tập thể dục thể thao; Kết hợp liệu pháp massage hoặc sử dụng ghế massage tại nhà để thư giãn và chăm sóc sức khỏe mỗi ngày.
