Bệnh tăng huyết áp là một trong những vấn đề tim mạch gây tỉ lệ tử vong cao hàng đầu trên thế giới. Các nước đang phát triển là khu vực phổ biến có dân số bị tăng huyết áp. Yếu tố nguy cơ chính dẫn tới bệnh lý tăng huyết áp là do chế độ sinh hoạt và thói quen ăn uống, đặc biệt là những đồ ăn mặn, ngọt…Bài viết dưới đây sẽ đề cập tới sự ảnh hưởng của đường và muối đến huyết áp.
Thế nào là tăng huyết áp?
Khi tình trạng áp lực trong lòng mạch tăng cao chính là tăng huyết áp hay còn gọi là cao huyết áp. Huyết áp cao là khi khi huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg.
Một số biểu hiện của huyết áp tănglà khi người bệnh cảm thấy: hoa mắt, chóng mặt, đau đầu… Cũng có trường hợp, người bệnh bị cao huyết áp nhưng không có triệu chứng mà chỉ tình cờ phát hiện bệnh khi đo huyết áp.
Khi bị bệnh cao huyết áp mà không được điều trị kịp thời có thể làmtổn thương các cơ quan đích như: tim, não, gan, thận và gây hậu quả nặng nề khiến suy tim, tai biến mạch máu não, suy gan, suy thận và trường hợp nặng là gây tử vong.
Sử dụng muối đối với người bị tăng huyết áp
Muối ăn có thành phần chính là NaCL, vì vậy khi sử dụng nhiều muối sẽ khiến lượng Na trong cơ thể sẽ tăng cao.
Ion Na+ sẽ khiến nồng độ thẩm thấu của tế bào tăng làm tích nước trong cơ thể, trương lực thành mạch tăng gây ra co mạch, đồng thời tăng sức cản ngoại vi và nếu tình trạng này lâu dần sẽ gây ra tình trạng tăng huyết áp.
Viện dinh dưỡng quốc gia đã khuyến cáo rằng mức tiêu thụ muối ăn ở mỗi người không nên dùng quá 5g/ngày. Tuy nhiên, theo kết quả điều tra thì người Việt Nam tiêu thụ lượng muối trung bình lên đến 9,4g/ngày. Như vậy, với chế độ ăn thừa muối sẽ dẫn tới nguy cơ cao bị tăng huyết áp và các bệnh lý khác về tim mạch.
Trong điều trị tăng huyết áp, người bệnh hạn chế ăn mặn chính là một trong những bước tiếp cận đầu tiên để điều trị bệnh. Mặc dù vậy, một số nghiên cứu đa chỉ ra rằng việc hạn chế ăn mặn trong điều trị tăng huyết áp vẫn chưa đem lại hiệu quả cao.
Sử dụng đường đối với người bị tăng huyết áp
Natri và lượng carbohydrates đã được tinh chế có rất nhiều trong các loại thức ăn chế biến sẵn.Các loại đường đơn nàygây nghiêm trọng trong bệnh lý tăng huyết áp, ngoài ra còn làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch thông qua nhiều cơ chế khác nhau.
Đường mía được tạo thành từ glucose và fructose. Đường mía là thành phần chủ yếu trong các loại thực phẩm công nghiệp chế biến sẵn nhưng nó không có độ ngọt bằng các loại đường khác.
Trong các loại nước uống trái cây và sodas, lượng đường được sử dụng chủ yếu là siro có tỉ lệ đường fructose cao (55% fructose và 45% glucose) có vị ngọt hơn.
Nếu sử dụng nhiều đường fructose có thể làm tăng hoạt hệ thống thần kinh giao cảm. Cơ chế này làm tăng nhịp tim, tăng cung lượng tim, tăng giữ Na ở thận và làm co mạch. Tình trạng này sẽ khiến huyết áp tăng và tăng nhu cầu oxy của cơ tim.
Khi cơ thể tiêu hóa khoảng 750ml đồ uống có ga thì huyết áp tâm thu có thể tăng lên 15mmHg, huyết áp tâm trương tăng lên 9 mmHg và nhịp tim sẽ lên khoảng 9 nhịp/phút. Cũng theo một số nghiên cứu thì tiêu thụ đường có nguy cơ tăng huyết áp nhiều hơn sử dụng muối. Do vậy, lượng đường có vai trò rất quan trọng trong chế độ ăn của người bị tăng huyết áp.
Những người hấp thu > 25% calories từ đường sẽ có nguy cơ tử vong cao bởi các bệnh lý về tim mạch.Tuy nhiên, nếu hấp thu đường (bao gồm cả đường fructose) có trong các loại thực phẩm tự nhiên như trái cây thì nó lại rất tốt cho sức khỏe và không gây hại cho cơ thể.
Do vậy, hãy hạn chế lượng đường tiêu thụ từ thực phẩm là một cách tốt giúp bảo vệ sức khỏe khỏi tăng huyết áp và các bệnh lý tim mạch.
Chế độ ăn uống khoa học cho người bị tăng huyết áp
Người mắc bệnh cao huyết áp không nên sử dụng nhiều các loại thức ăn chế biến sẵn, bởi vì đây là nguồn thực phẩm chứa rất nhiều muối và đường.
Không nên ăn các loại thực phẩm như: đồ ăn nhanh, bánh ngọt, đường fructose, đường mía…
Hạn chế các món ăn chiên rán dầu mỡ chứa nhiều chất béo bão hòađể tránh huyết áp tăng.
Trong bữa ăn hàng ngày nên hạn chế sử dụng muối
Tránh dùng các món ăn đóng hộp,
Không ăn thức ăn lên men sẵn như dưa muối
Tránh sử dụng các chất kích thích như: rượu bia, cà phê, thuốc lá….
Bên cạnh đó, cần có chế độ luyện tập hợp lý để nâng cao sức khỏe và hạn chế bệnh tật. Nên áp dụng massage trị liệu để chăm sóc có thể, giúp thư giãn và giảm căng thẳng.
