Covid-19 đã và đang là mối quan tâm của tất cả chúng ta vì nó gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe tổng thể của người bệnh. Không chỉ vậy, có rất nhiều trường hợp sau khi đã điều trị khỏi covid nhưng vẫn phải chịu các di chứng hậu covid. Trong đó, thường gặp nhất là tình trạng mất ngủ, cơ thể mệt mỏi.
Tình trạng mất ngủ hậu covid do nguyên nhân nào gây ra?
Khi virus SAR-COV2 xâm nhập vào cơ thể, sẽ khiến nhiều cơ quan trong cơ thể bị nhiễm trùng. Sau quá trình điều trị, mặc dù đã có kết quả xét nghiệm âm tính, nhưng virus vẫn gây hại và để lại các độc tố ở các cơ quan nội tạng, khớp, hệ thần kinh, da... Khi người bệnh khỏi, thời gian từ 2 - 4 tuần sau đó, những độc tố còn sót lại sẽ làm suy giảm chức năng. Đây gọi là tình trạng di chứng hậu covid.
Trường hợp bị nhiễm covid, virus sẽ tấn công phổi và các cơ quan lân cận, vì thế hệ hô hấp bị tổn thương nghiêm trọng. Khi cơ quan bị tổn thương, thông tin sẽ được chuyển tới hệ thần kinh. Điều này gây ảnh hưởng tới tâm lý người bệnh và làm rối loạn giấc ngủ.
Đặc biệt, sự xuất hiện biến chủng mới Omicron, mặc dù có tốc độ lây lan nhanh chóng nhưng lại rất ít biểu hiện. Đặc trưng thường gặp nhất của biến chủng này là tình trạngho, đau nhức đầu, khó thở, gây tâm lý căng thẳng cho người bệnh. Đây cũng là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị mất ngủ sau khi khỏi covid.
Theo số liệu thống kê, tỷ lệ phụ nữ sau khi khỏi covid có nguy cơ mất ngủ cao hơn nam giới.
Cách xử trí để giảm triệu chứng mất ngủ hậu covid
Rất nhiều trường hợp sau khi điều trị khỏi covid vẫn có thể bị viêm ở hệ thần kinh do virus tấn công. Ngoài ra, một số rối loạn khác cũng có thể tác động lên mạch máu và gây tổn thương, khiến cơ thể bị căng thẳng. Trong đó, triệu chứng mất ngủ xảy ra phổ biến nhất sau khi bị covid.
Tái khám kể cả trường hợp không mắc hội chứng mất ngủ
Hầu như những người bệnh sau khi điều trị khỏi covid sẽ cần khoảng vài tuần để tái hòa nhập cộng đồng và làm quen lại với nhịp sống thường ngày. Đây cũng là khoảng thời gian người bệnh nên đi khám sức khỏe tổng quát để biết được sự phục hồi, cũng là kiểm soát những di chứng nếu có.
Một số biểu hiện của người bệnh covid có thể dùng để đánh giá các bộ phận chịu tổn thương trong cơ thể và có thể xuất hiện di chứng như:
- Người bệnh bị mất vị giác, trường hợp đã từng bị đột quỵ, sau khi mắc covid sẽ có nguy cơ cao tổn thương hệ thần kinh trung ương.
- Xuất hiện tình trạng căng thẳng, lo âu, có thể mắc chứng trầm cảm, thậm chí là các hội chứng tâm lý nguy hiểm khác.
- Người bệnh mắc covid luôn có cảm giác hồi hộp, đau tức vùng ngực, cần cảnh giác với nguy cơ rối loạn nhịp tim, gây tổn thương tim mạch.
- Tình trạng ho kéo dài kèm khó thở rất dễ gây tổn thương và làm suy yếu phổi.
- Tình trạng nổi mẩn dị ứng trên da, người bệnh nên đi kiểm tra da liễu…
Áp dụng các liệu pháp tâm lý điều trị chứng mất ngủ sau covid
Triệu chứng thường gặp nhất có thể gây mất ngủ sau khi mắc covid chính là tâm lý căng thẳng. Ngoài ra, còn một số yếu tố như thói quen sinh hoạt hàng ngày, môi trường sống cũng có tác động không nhỏ tới chất lượng giấc ngủ.
Một số cách giúp cải thiện tình trạng sau khi điều trị khỏi covid:
- Chọn phòng ngủ phù hợp: Nên chọn phòng ngủ có không gian yên tĩnh, tránh ánh sáng quá mạnh, môi trường và nhiệt độ phòng ổn định giúp tâm lý thoải mái nhất.
- Chăn, ga, gối trên giường ngủ cần chọn chất liệu và màu sắc tạo sự thư giãn.
- Tránh tiếng ồn lớn sẽ gây ảnh hưởng tới giấc ngủ.
- Tránh uống đồ uống có cồn, không nên uống cafe hay trà khoảng 8 tiếng trước khi ngủ, điều này có thể khiến tình trạng mất ngủ trầm trọng hơn.
- Không hút thuốc lá tránh gây hại cho phổi, cũng là tránh thần kinh bị kích thích tạo cảm giác tỉnh táo.
- Lưu ý thói quen uống nước trước khi ngủ vì uống quá nhiều nước khiến tiểu đêm nhiều sẽ làm gián đoạn giấc ngủ.
- Không nên ăn quá no hoặc tập thể dục trước giờ đi ngủ.
- Tránh thói quen nằm nhiều trên giường và không nên ngủ trưa quá dài sẽ gây ảnh hưởng tới giấc ngủ đêm.
- Có thể tập các bài tập yoga hoặc thiền để thư giãn và ngủ ngon hơn. Bên cạnh đó là liệu pháp massage hoặc sử dụng ghế massage tại nhà.
Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể
Chế độ dinh dưỡng có vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt trong giai đoạn phục hồi sau ốm. Nếu như thuốc giúp cơ thể ngăn chặn sự phát tán bệnh, thì dinh dưỡng lại là nguồn năng lượng để cơ thể phục hồi và tăng cường miễn dịch. Vì vậy, sau khi khỏi covid người bệnh cần có chế độ ăn uống khoa học và đủ dinh dưỡng, giúp nhanh hồi phục các mô bị tổn thương.
Chế độ ăn cần đảm bảo đầy đủ chất xơ, chất đạm, chất đường bột và các loại vitamin thiết yếu cho cơ thể.
Hàng ngày cần uống đủ nước để tránh mất chất điện giải, cũng là giúp thúc đẩy sự trao đổi chất dinh dưỡng tốt hơn.
Trường hợp người bệnh sau khi khỏi covid gặp khó khăn trong việc ăn uống, hãy chia nhỏ bữa ăn nếu có cảm giác chán ăn. Tuy nhiên, cần lưu ý đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cơ thể cần.
Kết hợp sử dụng thuốc điều trị mất ngủ sau covid
Người bệnh có thể sử dụng thuốc theo hướng dẫn và kê đơn của bác sĩ. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng thuốc không kê đơn như một số thuốc thảo dược, Melatonin, thuốc kháng histamin.
