Bệnh động mạch ngoại biên chi dưới là bệnh lý xảy ra ở các động mạch nuôi chi dưới, nó nằm phía sau động mạch chậu ngoài. Bệnh lý động mạch ngoại biên chi dưới xảy ra do lòng động mạch bị hẹp làm giảm khả năng tưới máu cơ và da, cũng như thần kinh ở phía dưới. Bệnh động mạch ngoại biên chi dưới được cho là yếu tố nguy cơ gây nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.
Bệnh động mạch biên chi dưới và nguyên nhân gây bệnh
Bệnh động mạch biên được xem là một trong những biểu hiện thông thường nhất của xơ vữa động mạch. Động mạch biên chi dưới cũng có thể là hậu quả của huyết khối, thuyên tắc và viêm động mạch…
* Nguyên nhân chính gây ra bệnh động mạch biên chi dưới
Do xơ vữa động mạch với các yếu tố nguy cơ gây bệnh như:
- Yếu tố tuổi tác: Bệnh thường xảy ra ở những người trong độ tuổi 55 – 60 tuổi
- Yếu tố giới tính: Tỉ lệ nam giới bị mắc bệnh cao hơn nữ giới
- Do hút thuốc lá
- Do mắc một số bệnh lý như: Đái tháo đường; Tăng huyết áp; Bệnh rối loạn lipid máu; Tăng homocystein máu.
Dấu hiệu nhận biết bệnh động mạch biên chi dưới
- Bệnh gây thiếu máu cấp hoặc mãn tính với các triệu chứng: Đau bắp chân khi vận động hay còn gọi là đau cách hồi. Sau đó có thể sẽ bị đau liên tục, người bệnh bị đau ngay cả khi nghỉ ngơi, đây là dấu hiệu tình trạng thiếu máu nặng.
- Các giai đoạn tiến triển của bệnh động mạch biên chi dưới:
Giai đoạn đầu: Tình trạng đau chân xảy ra khi người bệnh đi bộ hay tập thể dục, lúc ngồi nghỉ thì chân sẽ hết đau.
Giai đoạn tiến triển: Tình trạng đau, chân đi khập khiễng cách hồi sẽ tăng dần theo thời gian. Người bệnh có thể đau nhiều và khó chịu, thậm chí bị loét hoại tử từng phần.
Những cơn đau cách hồi có thể tiến triển và gây ra tình trạng thiếu máu chi nguy kịch. Đây là tình trạng nặng nhất và nguy hiểm của bệnh động mạch biên chi dưới.
Thiếu máu nặng sẽ gây đau chân ngay cả khi người bệnh nghỉ ngơi. Cơn đau xảy ra liên tục, đau nhiều nhất về đêm.
Phương pháp điều trị bệnh động mạch biên chi dưới
Điều trị bệnh động mạch biên với các mục đích:Giảm nguy cơ huyết khối do xơ vữa trong hệ thống mạch máu; Cải thiện các triệu chứng bệnh.
Điều trị yếu tố nguy cơ gây bệnh
- Bỏ thuốc lá (nếu có): Hút thuốc lá được biết đến là yếu tố nguy cơ quan trọng gây ra xơ vữa động mạch. Đồng thời, hút thuốc lá sẽ làm tiến triển bệnh động mạch ngoại biên và các bệnh liên quan đến tim mạch.
- Kiểm soát tốt đường huyết: Bệnh tiểu đường cũng là yếu tố thúc đẩy quá trình xơ vữa, gây biến chứng thiếu máu ở các mạch máu ngoại biên, đồng thời làm giảm sức đề kháng với tác nhân nhiễm trùng…Chính các yếu tố có thể gây loét chân và nhiễm trùng bàn chân.
- Kiểm soát huyết áp ở mức cho phép: Huyết áp mục tiêu cho người bị bệnh động mạch biên là:Huyết áp đích cần đạt được <140/90mmHg và phải thấp hơn <130/80mmHg đối với người mắc tiểu đường hoặc suy thận.
- Kháng tiểu cầu: Kháng tiểu cầu làm giảm các sự cố mạch máu.
Điều trị dựa trên triệu chứng bệnh và cải thiện chức năng
- Luyện tập cải thiện triệu chứng bệnh
Tập luyện sẽ giúp cải thiện mức độ của đau khập khiễng cách hồi.
Bài tập dành cho người bị bệnh động mạch biên chi dưới có thể sử dụng đi trên thảm lăn hoặc đi bộ đủ cường độ để tạo ra cơn đau khập khiễng cách hồi, sau đó sẽ nghỉ ngơi cho hết đau và tập lại.
Mỗi lần tập thường kéo dài khoảng 30-60 phút và tập 3 lần/tuần trong 3 tháng.
Biện pháp luyện tập có thể đem lại hiệu quả chậm nhưng lại được coi là biện pháp điều trị cơ bản cho tất cả những người bị bệnh động mạch ngoại biên.
=> Lưu ý: Người bệnh cần luyện tập dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
- Sử dụng thuốc điều trị
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc cilostazol và naftidrofuryl cho người bệnh, bởi đây là loại thuốc chính được sử dụng trong điều trị đau khập khiễng cách hồi và cải thiện chức năng.
Cilostazol: Có tác dụng giãn mạch, chuyển hoá và kháng tiểu cầu.
Naftidrofuryl: Giúp cải thiện chuyển hoá cơ và giảm kết tập hồng cầu và tiểu cầu.
=>Tác dụng phụ của thuốc làrối loạn nhẹ đường tiêu hoá.
- Điều trị can thiệp mạch máu và phẫu thuật mạch máu
Bệnh động mạch biên chi dưới có quá trình diễn biến lâu dài và sự bù trừ thông qua các mạch máu bàng hệ.
Đau khập khiễng cách hồi là triệu chứng chính của bệnh, nó ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh do vậy cần xem xét phương án tái thông bằng can thiệp nội mạch hoặc phẫu thuật mạch máu.
Lựa chọn tái thông bằng phương pháp nào sẽ tùy thuộc vào độ tuổi, bệnh lý đi kèm và dạng tổn thương của từng trường hợp.
Bệnh động mạch ngoại biên chi dưới gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và có nguy cơ tử vong cao. Do vậy, việc can thiệp sớm kết hợp với điều trị nội khoa tích cực giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện được triệu chứng của bệnh.
Để chăm sóc sức khỏe hàng ngày các bạn nên áp dụng liệu pháp massage. Massage có tác dụng làm giãn mạch và tăng cường tuần hoàn máu, thúc đẩy quá trình trao đổi chất bên trong cơ thể, cùng nhiều lợi ích khác. Ngoài việc tự massage, đến các trung tâm trị liệu, các bạn có thể trang bị và sử dụng ghế massage tại nhà.
