Bệnh tim mạch được xếp vào hàng những bệnh lý gây tử vong cao, đặc biệt là ở độ tuổi trung niên trên 40 tuổi. Do vậy, đánh giá sớm nguy cơ tim mạch là vô cùng quan trọng và cần thiết giúp phòng tránh những biến chứng nguy hiểm do bệnh tim mạch gây nên.
Thế nào là yếu tố nguy cơ tim mạch?
Những yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh lý tim mạch được gọi là yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch. Những người có yếu tố nguy cơ cao sẽ có khả năng cao mắc bệnh lý tim mạch. Tuy nhiên, không phải cứ có yếu tố nguy cơ thì sẽ chắc chắn mắc căn bệnh này.
Một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh tim mạch như:
Yếu tố nguy cơ tim mạch không thể thay đổi được
- Yếu tố tuổi tác: Những người ở độ tuổi càng cao thì khả năng mắc bệnh càng lớn.
- Yếu tố giới tính: Theo một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nam giới có khả năng mắc bệnh tim mạch cao hơn nữ giới.
- Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có cha mẹ bị bệnh tim mạch sớm thì con cái dễ mắc bệnh tim mạch.
- Người mắc bệnh thận mạn tính có khả năng cao mắc bệnh tim mạch
- Những người thường xuyên căng thẳng tâm lý cũng có nguy cơ cao bị bệnh tim mạch.
- Bệnh tim mạch dễ xảy ra ở người có dấu hiệu ngừng thở trong lúc ngủ.
Những yếu tố nguy cơ tim mạch có thể thay đổi được
Một số người có thể thay đổi được yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch đó là:
- Những người bị bệnh tăng huyết áp.
- Trường hợp có biểu hiện rối loạn lipid máu.
- Người bị bệnh đái tháo đường
- Người nghiện thuốc lá.
- Những người béo phì.
- Người ít vận động, ít luyện tập thể dục thể thao.
- Những người có chế độ ăn uống không khoa học như ăn nhiều muối, ăn thiếu chất xơ, rau xanh…
Đánh giá nguy cơ tim mạch tổng thể
Nguy cơ tim mạch tổng thể là những nguy cơ có thể xảy ra trong khoảng thời gian xác định, thông thường nguy cơ sẽ được đánh giátrong 10 năm, được phân thành 4 mức độ:
- Mức độ nguy cơ thấp: Nguy cơ tử vong trong vòng 10 năm < 1%.
- Nguy cơ ở mức trung bình: Nguy cơ tử vong trong vòng 10 năm từ 1%- 5%.
- Nguy cơ cao: Nguy cơ tử vong trong vòng 10 năm từ 5%- 10%.
- Nguy cơ rất cao: Nguy cơ tử vong trong vòng 10 năm ≥ 10%.
Ước tính nguy cơ tim mạch
Thang điểm được xây dựng dựa trên các yếu tố như: tuổi, giới tính, chỉ số huyết áp, chỉ số cholesterol máu, tình trạng đái tháo đường, hút thuốc lá... để ước tính nguy cơ tim mạch tổng thể trong 10 năm tới.
* Yếu tố tuổi tác
Tuổi tác là nhân tố quan trọng nhất để chẩn đoán bệnh tim mạch bởi đa số những người cao tuổi thường có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch.
* Yếu tố giới tính
Bệnh tim mạch được ghi nhận ở nam giới có tỉ lệ mắc cao hơn nữ giới. Tuy nhiên, ở độ tuổi mãn kinh thì phụ nữ là nhóm đối tượng mắc tim mạch cao hơn.
* Yếu tố di truyền
- Những người có người thân trong gia đình mắc bệnh tim mạch, nhất là nam giới mắc trước 55 tuổi và nữ giới mắc trước 65 tuổi thì người đó sẽ có nguy cơ cao bị bệnh tim mạch.
- Ngoài yếu tố gia đình, người thuộc chủng tộc Mỹ gốc Phi cũng có nguy cơ tim mạch cao hơn những nơi khác vì vùng này có tỉ lệ người bị bệnh đái tháo đường cao.
* Những người bị bệnh huyết áp cao, người có bệnh lý nềnnhư béo phì, tăng cholesterol, triglycerid máu, đái tháo đường dễ mắc cả bệnh tim mạch
Huyết áp cao là một trong những yếu tố nguy cơ tim mạch thường gặp nhất. Triệu chứng nhận biết bệnh từ yếu tố này là không rõ ràng những nó lại có nguy cơ cao gây ra bệnh tim mạch và để lại biến chứng nguy hiểm, nặng nề.
* Những trường hợp tăng cholesterol máu và có dấu hiệu rối loạn lipid máu
Thành phần quan trọng nhất là cholesterol trọng lượng phân tử cao HDL-Cholesterol và cholesterol trọng lượng phân tử thấp LDL-Cholesterol.
Khi cholesterol máu tăng nghĩa là đã xuất hiện tình trạng rối loạn cholesterol máu. Hàm lượng LDL-cholesterol máu tăng lên sẽ tích lũy lipid ở các mạch máu gây ra các mảng xơ vữa động mạch, đồng thời tỉ lệ cholesterol tốt là yếu tố bảo vệ sẽ bị giảm thấp xuống. Ngoài ra, triglycerid tăng sẽ gây rối loạn lipid máu làm gia tăng yếu tố nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Ngoài ra, mỡ máu tăng cao cũng làm tăng nguy cơ tim mạch, đồng thời rối loạn lipid máu thường đi kèm với bệnh lý như đái tháo đường, tăng huyết áp.
Do vậy, những người ở độ tuổi trên 40 tuổi cần làm các xét nghiệm lipid máu theo định kỳ; Xây dựng chế độ ăn uống khoa học; Chăm chỉ tập thể dục đều đặn, thường xuyên; Sử dụng thuốc điều trị rối loạn lipid máu theo hướng dẫn của bác sĩ…
* Người hút thuốc lá dễ mắc bệnh tim mạch
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hút thuốc lá là yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch. Người hút thuốc lá và người hít phải khói thuốc đều có nguy cơ mắc các bệnh như: bệnh động mạch vành, bệnh mạch máu ngoại vi, đột quỵ,...
* Người thừa cân, béo phì có nguy cơ cao bị bệnh tim mạch
Thừa cân, béo phì không chỉ là yếu tố nguy cơ tim mạch, mà nó còn là yếu tố đầu tiên gây ra tình trạng xơ vữa động mạch, làm tăng huyết áp, đái tháo đường.
* Bệnh đái tháo đường
Những người bị đái tháo đường, nhất là đái tháo đường type II thường có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ cao hơn những người bình thường và đây cũng là yếu tố nguy cơ có thể gây tử vong cho người bị bệnh.
Như vậy, dựa trên những yếu tố đánh giá nguy cơ tim mạch trong vòng 10 năm có thể giúp người bệnh dự đoán được bệnh sớm để có hướng điều chỉnh phù hợp và hiệu quả.
Để phòng ngừa hiệu quả các bệnh lý liên quan tới tim mạch các bạn nên xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, thường xuyên vận động, giữ cho tinh thần thoải mái, kết hợp với liệu pháp massage. Massage là phương pháp chăm sóc sức khỏe rất hiệu quả, các bạn có thể trang bị ghế massage tại nhà để sử dụng mỗi ngày.
