Hội chứng thiếu máu chi là tình trạng người bệnh có các dấu hiệu ở chân như: thiếu máu, có vết thương, nhiễm trùng hoặc các bệnh lý thần kinh phát triển.
Hội chứng thiếu máu chi và phân loại
Hội chứng thiếu máu chi hay còn gọi là thiếu máu chi đe dọa mãn tính. Hội chứng này là giai đoạn tiến triển nặng của bệnh động mạch ngoại biên. Trường hợp bị hội chứng thiếu máu chi nặng sẽ làm tăng nguy cơ cắt cụt chi và làm suy giảm chất lượng cuộc sống người bệnh, thậm chí gây tử vong.
Có nhiều bệnh lý có thể dẫn tới các hội chứng thiếu máu chi và gây ra tình trạng hẹp hoặc tắc các động mạch đưa máu đến nuôi chi. Tùy theo mức độ thiếu máu đến chi mà hội chứng này được phân chia thành các loại, đó là:
Hội chứng thiếu máu chi cấp tính
Hội chứng này xảy ra khi dòng máu lưu thông trong các động mạch lớn nuôi chi đột ngột bị chặn đứng làm cho phần chi bên dưới bị thiếu máu cấp tính. Tình trạng thiếu máu cấp tính thường diễn biến rất nhanh và có mức độ nghiêm trọng nên rất cần sự ưu tiên cấp cứu số 1 trong điều trị ngoại khoa.
Nguyên nhân gây ra hội chứng thiếu máu cấp tính ở chân:
Nguyên nhân phổ biến nhất, có thể do cục máu hoặc dị vật từ bộ phận khác di chuyểnđến động mạch gây tắc nghẽn động mạch.
Ngoài ra, còn do sự hình thành tại chỗ của huyết khối trong động mạch chi. Tình trạng này hiếm gặp và thường xảy ra trên một động mạch.
Hội chứng thiếu máu chi mãn tính
Hội chứng thiếu máu chi mãn tính khác với tình trạng cấp tính bởi nó diễn biến một cách từ từ và thầm lặng. Ban đầu, động mạch hẹp lại và theo thời gian đến một giai đoạn nó sẽ bị tắc nghẽn hoàn toàn, vì thếhệ thống tuần hoàn vẫn có đủ thời gian để bù đắp tình trạng thiếu máu.
Nguyên nhân gây ra hội chứng thiếu máu mãn tính chi dưới:
Nguyên nhân phổ biến nhất là do sự hình thành các mảng xơ vữa động mạch;
Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân như: Do nghiện thuốc lá: đây là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp; Do căng thẳng; Trường hợp có tiền sử bị xơ vữa; Do bị thừa cân, béo phì; Do tình trạng rối loạn chuyển hóa Lipid; Mắc bệnh đái tháo đường; Do bị tăng acid uric máu;
Hội chứng thiếu máu chi bán cấp tính
Đây là loại thiếu máu chi hiếm gặp, nó là trung gian giữa hai hội chứng thiếu máu chi cấp tính và mãn tính. Nó thường có biểu hiện là một trạng thái thiếu máu cấp tính trên nền thiếu máu mãn tính. Chẳng hạn, tình trạng tắc động mạch cấp tính, hẹp động mạch do mảng xơ vữa...
Dấu hiệu nhận biết hội chứng thiếu máu chi
Một số triệu chứng thiếu máu chi cấp tính
Xuất hiện cơn đột quỵ khiến người bệnh đột ngột mất chủ động ngay cả trong các vận động bình thường của chân;
Có cảm giác tê bì, lạnh và mất cảm giác ở phía ngọn chi, lâu dần người bệnh sẽ cảm thấy mất hoàn toàn cảm giác;
Da bị nhợt nhạt, khi sờ bên ngoài sẽ thấy lạnh;
Bị rối loạn cảm giác, rối loạn vận động;
Xuất hiện phù nề và đau bắp cơ: Tình trạng này thường xuất hiện khi bệnh vào giai đoạn thiếu máu không hồi phục.
Dấu hiệu nhận biết thiếu máu chi dưới mãn tính
Người bệnh sẽ có cảm giác đau tái đi tái lại, cảm giác như bị chuột rút, hoặc bị cắn rút, có kìm kẹp vào chi... khiến người bệnh không thể vận động. Tuy nhiên,sau khi nghỉ ngơi thì các dấu hiệu này sẽ tự biến mất.
Vị trí đau: Phổ biến nhất là ở vùng bắp chân; Đôi khi cũng có thể xảy ra ở mông và đùi.
Thời gian đau sẽ tùy theo mức độ thiếu máu, khi tình trạng thiếu máu càng nghiêm trọng, người bệnh càng bị giảm vận động và càng phải nghỉ ngơi nhiều hơn.
Phương pháp điều trị hội chứng thiếu máu chi
Điều trị hội chứng thiếu máu chi cấp tính
Người bệnh cần được phẫu thuật để lấy dị vật và hồi phục lưu thông dòng máu trong động mạch.
Trường hợp có các dấu hiệu thiếu máu không hồi phục hoàn toàn như: Tình trạng căng cứng cơ, phỏng nước, chi tím đen có dấu hiệu hoại tử... sẽ cần tiến hành cắt cụt chi.
Điều trị hội chứng thiếu máu mãn tính ở chân
Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu lâm sàng của hội chứng thiếu máu chi, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện các xét nghiệm sinh học để giúp chẩn đoán vị trí cũng như mức độ tổn thương động mạch.
Điều trị nội khoa đối thiếu máu chi dưới mãn tính
Cần hạn chế yếu tố nguy cơ để giảm sự tiến triển của các mảng xơ vữa;
Người bệnh không nên tiếp xúc với vật nóng và tránh để nhiễm trùng bàn chân;
Có thể sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh như:thuốc giãn mạch, thuốc giảm đông máu, thuốc ức chế giao cảm;
Lưu ý : Hạn chế sử dụng thuốc tiêm đường động mạch.
Ngoài ra, đối với một số trường hợp cần thiết sẽ được bác sĩ chỉ định phẫu thuật.
Để phòng ngừa thiếu máu chi các bạn nên thường xuyên tập luyện thể dục thể thao. Bên cạnh đó massage cũng là liệu pháp rất tốt. Massage giúp làm giãn mạch, tăng cường tuần hoàn máu đi khắp cơ thể, đặc biệt là các phương pháp massage có sử dụng nhiệt nóng.
Trên các ghế massage toàn thân hiện đại được trang bị chế độ massage chân chuyên sâu, masage tay bằng túi khí, nhiệt hồng ngoại làm ấm cơ thể. Các bạn nên trang bị ghế massage để tiện thư giãn và chăm sóc sức khỏe mỗi ngày.
