Mất ngủ là tình trạng rối loạn giấc ngủ khiến chúng ta rất khó để đi vào giấc ngủ hoặc khi ngủ sẽ không sâu giấc. Bệnh mất ngủ được chia thành nhiều dạng khác nhau và gây cản trở cho các vận động cũng như sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra, khi tình trạng mất ngủ kéo dài, nếu không được can thiệp sớm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người bệnh.
Mất ngủ là gì?
Mất ngủ là chứng rối loạn giấc ngủ xảy ra khá phổ biến, nó khiến người bệnh rất khó đi vào giấc ngủ hoặc ngủ không sâu giấc. Chứng mất ngủ dẫn tới tình trạng buồn ngủ vào ban ngày và gây nên cảm giác mệt mỏi, uể oải.
Nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc chứng mất ngủ là phụ nữ và người cao tuổi. Bệnh mất ngủ có thể xảy ra trong vài ngày hoặc vài tuần, thậm chí là lâu dài gây căng thẳng thần kinh, mệt mỏi.
Nguyên nhân gây mất ngủ: Những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng mất ngủ như tình trạng căng thẳng, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh, do mắc một số bệnh liên quan tới thần kinh…
Chứng mất ngủ có thể gây ra ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe:
- Làm giảm hiệu suất học tập và làm việc;
- Gia tăng nguy cơ bị tai nạn;
- Thúc đẩy nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và một số chứng bệnh liên quan tới tâm thần…;
- Tăng nguy cơ gây ra một số bệnh lý mãn tính dụ như: Bệnh béo phì, tim mạch và đột quỵ.
Phương pháp chẩn đoán mất ngủ:
- Để chẩn đoán tình trạng mất ngủ, bác sĩ có thể thực hiện khám sức khỏe cho người bệnh;
- Tìm hiểu về tiền sử bệnh lý để kiểm tra những dấu hiệu có thể còn tiềm ẩn;
- Người bệnh có thể được yêu cầu theo dõi các mô hình giấc ngủ, cũng như các triệu chứng xảy ra và ghi vào cuốn nhật ký giấc ngủ;
- Ngoài ra, người bệnh có thể được bác sĩ giới thiệu tới trung tâm nghiên cứu về giấc ngủ để kiểm tra tổng quát tình trạng rối loạn giấc ngủ khác.
Những loại mất ngủ thường gặp
Mất ngủ cấp tính
Đây là hội chứng mất ngủ ngắn hạn và xảy ra phổ biến nhất,nó có thể kéo dài từ vài ngày tới vài tuần. Chứng mất ngủ cấp tính hay còn gọi là mất ngủ điều chỉnh. Tình trạng mất ngủ này thường xảy ra khi chúng ta trải qua một sự kiện căng thẳng như sự mất mát về tình cảm hoặc do hồi hộp khi bắt đầu một công việc mới…
Nguyên nhân gây mất ngủ cấp tính:
- Do yếu tố môi trường như tiếng ồn, ánh sáng… làm gián đoạn giấc ngủ;
- Do lạ môi trường xung quanh như ngủ ở khách sạn hoặc ngủ ở nhà mới…;
- Trường hợp bị khó chịu về thể chất, phải chịu đựng cơn đau hoặc tư thế ngủ không thoải mái;
- Do sử dụng một số loại thuốc chữa bệnh;
- Mắc một số bệnh lý.
Chứng mất ngủ thoáng qua
Mất ngủ thoáng qua là tình trạng mất ngủ kéo dài dưới một tuần do bị một số rối loạn như căng thẳng, trầm cảm hoặc do thay đổi môi trường ngủ…
Triệu chứng khởi phát của chứng mất ngủ thoáng qua đó là rất khó để đi vào giấc ngủ. Mất ngủ thoáng qua có thể là cấp tính hoặc có nguy cơ trở thành mãn tính.
Nguyên nhân gây mất ngủ thoáng qua có thể do bị căng thẳng, lo lắng hoặc bị trầm cảm.
Bệnh mất ngủ mãn tính
Bệnh mất ngủ được xác định là mãn tính khi tình trạng khó ngủ xảy ra ít nhất 3 ngày/tuần và trong ít nhất một tháng.
Mất ngủ mãn tính có thể là dạng nguyên phát hay còn gọi là mất ngủ vô căn. Đây là chứng mất ngủ không xác định được nguyên nhân hoặc bệnh lý tiềm ẩn. Dạng thứ 2 là mất ngủ thứ phát, chứng mất ngủ này xảy ra phổ biến và còn được gọi là mất ngủ kèm theo.
Nguyên nhân thường gặp của chứng mất ngủ mãn tính:
- Do bị mắc một số bệnh lý mãn tính như: Bệnh tiểu đường, cường giáp, tắc nghẽn và ngưng thở khi ngủ…;
- Trường hợp bị trầm cảm, lo lắng và rối loạn tăng...;
- Do sử dụng một số loại thuốc điều trị như thuốc hóa trị, thuốc chẹn beta và thuốc chống trầm cảm;
- Do sử dụng các chất kích thích như rượu, nicotine và các loại thuốc khác…;
- Do các yếu tố về lối sống như đi lại thường xuyên, làm việc quá thời gian…
Chứng mất ngủ duy trì
Đây là tình trạng khó vào giấc ngủ hoặc tỉnh dậy quá sớm và khó ngủ trở lại. Mất ngủ duy trì khiến người bệnh khó có giấc ngủ sâu gây ảnh hưởng tới tâm trạng và sức khỏe.
Những nguyên nhân gây mất ngủ duy trì như:
- Trường hợp bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản;
- Người mắc chứng ngưng thở lúc ngủ;
- Bệnh nhân hen suyễn;
- Người mắc hội chứng chân không yên;
- Những người bị rối loạn chuyển động chân tay định kỳ.
Chứng mất ngủ về hành vi của thời thơ ấu
- Mất ngủ hành vi ở thời thơ ấu khi bắt đầu vào giấc ngủ: Đây là kết quả của các mối liên hệ tiêu cực với giấc ngủ như vào giấc ngủ phải có sự đung đưa hoặc chăm sóc…
- Thiết lập giới hạn mất ngủ hành vi ở thời thơ ấu: Tình trạng rối loạn mất ngủ này liên quan đến việc trẻ không chịu đi ngủ và cố gắng để không phải ngủ.
- Loại kết hợp mất ngủ hành vi thời thơ ấu: Dạng mất ngủ này xảy ra khi một đứa trẻ có mối liên hệ tiêu cực với giấc ngủ, không chịu đi ngủ.
Để cải thiện tình trạng mất ngủ hành vi ở thời thơ ấu, cần thay đổi hành vi như tạo một thói quen ngủ lành mạnh, học cách tự làm dịu hoặc thư giãn.
Ngoài ra, để cải thiện chất lượng giấc ngủ chúng ta còn có thể áp dụng phương pháp massage hoặc sử dụng ghế massage để cơ thể cũng như tình thần được thoái mái, thư giãn, dễ dàng đi vào giấc ngủ, ngủ sâu giấc.
