Khớp gối là khớp lớn nhất trong cơ thể và cũng là khớp có cấu trúc phức tạp nhất. Vì vậy, đối với những người thích vận động, đam mê thể thao cần lưu ý để tránh những tác động có thể làm tổn thương khớp gối. Ngoài ra, nhận thức được các dấu hiệu chấn thương chính là cách để bảo vệ và phòng tránh chấn thương khớp gối khi chơi thể thao.
Những loại chấn thương đầu gối thường gặp khi chơi thể thao
Chấn thương làm gãy xương bánh chè
Đây là chấn thương nghiêm trọng nhất ở đầu gối khi chơi thể thao, nó có thể làm suy giảm các chức năng của khớp gối. Xương bánh chè có thể gãy khi bị ngã trực tiếp vào xương bánh chè, do vận động quá sức hoặc bị chấn thương trực tiếp.
Triệu chứng nhận biết khi bị gãy xương bánh chè:
- Xuất hiện cơn đau dữ dội ở vùng trước đầu gối;
- Đầu gối bị sưng tấy khiến người bệnh không thể nhấc chân.
- Một số trường hợp có thể quan sát thấy tình trạngdị dạng khớp gối.
Chấn thương trật khớp gối
Trật khớp gối được phân thành 2 loại:
- Chấn thương trật khớp gối ở tốc độ cao: Chấn thương xảy ra do bị một lực mạnh tác động, chẳng hạn tai nạn xe cộ.
- Chấn thương trật khớp gối vận tốc thấp: Thường gặp trong luyện tập thể thao, nhất là ở các môn như bóng đá, đạp xe, trượt tuyết, thể dục dụng cụ và nhảy xa…
- Triệu chứng nhận biết khớp gối bị trật: Đầu gối bị sưng nhanh chóng, gây biến dạng khiến người bệnh phải chịu các cơn đau dữ dội. Khi sờ vào vùng đầu gối có thể thấy xương bánh chè có sự di động.
Viêm bao hoạt dịch
Tình trạng viêm bao hoạt dịch khớp gối xảy ra khi có một hoặc nhiều bao bị kích thích, có dấu hiệu viêm hoặc tổn thương.
Dấu hiệu nhận biết khi bị viêm bao hoạt dịch:
- Xuất hiện cơn đau khiến người bệnh cảm giác như dao đâm, tiếp theo là các cơn đau âm ỉ, nhức nhối;
- Xuất hiện tình trạng sưng ấm và đỏ ở mặt trước của đầu gối;
- Người bệnh gặp khó khăn khi duỗi thẳng hoặc uốn cong đầu gối.
Viêm gân khớp gối
Viêm gân khớp gối là tình trạng thường gặp ở các vận động viên môn nhảy cầu. Nguyên nhân gây viêm là do đầu gối liên tục bị ép nén với cường độ cao.
Dấu hiệu nhận biết viêm gân khớp gối là cảm giác đau dưới xương bánh chè, cơn đau sẽ nặng hơn khi người bệnh thực hiện động tác nhảy, hạ cánh, chạy…ngoài ra, đầu gối có cảm giác bị yếu.
Hội chứng dải mạc đệm
Dải mạc đệm là đường gân chạy dọc theo chiều dài bên ngoài của đùi xuống tới đầu ống chân. Hội chứng dải mạc đệm là một dạng chấn thương đầu gối thường gặp khi chơi thể thao, nhất là những người đạp xe và chạy bộ.
Dấu hiệu nhận biết hội chứng dải mạc đệm:
- Người bệnh cảm thấy đau khi sờ vào mặt ngoài của đầu gối hoặc cơn đau xảy ra sau khi tập thể dục.
- Ngoài đau, vùng chấn thương còn có triệu chứng nóng và tấy đỏ xung quanh đầu gối.
Chấn thương dây chằng đầu gối
Chấn thương dây chằng đầu gối hay còn gọi là bong gân đầu gối, thường xảy ra khi chơi thể thao làm mất sự ổn định khớp gối. Bong gân đầu gối sẽ làm hạn chế các vận động của đầu gối và khiến người bệnh cảm thấy khó chịu bởi các cơn đau khi vận động.
Chấn thương gây tổn thương sụn chêm
Chấn thương sụn chêm thường gặp nhất ở sụn chêm đó là rách sụn chêm. Đây cũng là chấn thương đầu gối xảy ra khá phổ biến có nguyên nhân thường do cú vặn người đột ngột hoặc khi gặp chấn thương nghiêm trọng khi chơi thể thao.
Các triệu chứng khi bị chấn thương sụn chêm là cơn đau khu trú ở vị trí bên hoặc giữa đầu gối.
Chấn thương sụn chêm làm giảm chức năng khớp gối, đặc biệt là khi đi lại hoặc chạy nhảy.
Cách xử trí khi bị chấn thương đầu gối
Khi gặp chấn thương đầu gối trong thể thao, cần có cách xử trí theo các nguyên tắc sau càng sớm càng tốt:
- Bảo vệ đầu gối: Người bị chấn thương đầu gối cần dừng luyện tập hoặc thi đấu ngay lập tức và sử dụng nẹp hoặc nạng nếu cần thiết.
- Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi là cách để cơ thể được thư giãn và có thời gain phục hồi. Người bệnh cần tránh vận động mạnh, thay vào đó hãy tập các môn thể thao nhẹ nhàng như bơi lội hoặc đạp xe đạp… tới khi cảm thấy tình rạng tốt hơn thì hãy quay lại với môn thể thao mình yêu thích.
- Chườm lạnh lên vùng bị chấn thương: Sử dụng đá lạnh để chườm trong khoảng 20 - 30 phút mỗi lần và cách từ 2 - 4 giờ chườm 1 lần sẽ có tác dụng giảm đau và giảm sưng tấy.
- Sử dụng băng ép: Dùng băng ép để quấn đầu gối cũng giúp giảm sưng hiệu quả.
- Nâng cao vùng bị chấn thương: Hãy kê một chiếc gối hoặc nệm mềm phía dưới đầu gối bị chấn thương sao cho đầu gối cao hơn tim để giảm thiểu tình trạng sưng.
Đối với những trường hợp sau khi đã được áp dụng các phương pháp nêu trên nhưng các triệu chứng vẫn không cải thiện, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số biện pháp khác như: Tập các bài tập vật lý trị liệu nhằm mục đích phục hồi chức năng cho khớp gối; Phẫu thuật để sửa chữa hoặc chỉnh hình; Sử dụng nẹp đầu gối chức năng; Tập các bài tập kéo giãn.
Để phòng ngừa chấn thương thể thao ở đầu gối thì chúng ta cần nắm vững kĩ thuật của các bộ môn mà mình tham gia. Trước khi tập luyện và thi đấu cần khởi động kĩ. Ngoài ra các bạn cũng nên áp dụng phương pháp massage thể thao hoặc sử dụng ghế massage để giúp thư giãn các cơ !
