Hiện nay, hầu hết các trường hợp u cột sống nguyên phát đều chưa xác định rõ nguyên nhân. Một số loại u được cho là do có sự tiếp xúc với các chất gây ung thư, suy giảm miễn dịch và có một số trường hợp được cho là liên quan tới yếu tố di truyền.
Hiểu về bệnh u cột sống
Khi bên trong, quanh tủy sống hoặc quanh cột sống xuất hiện khối mô bất thường gọi là u cột sống. Những tế bào trong khối mô này nhân đôi, tăng trưởng không kiểm soát và dường như tế bào này thoát khỏi cơ chế điều hòa của tế bào bình thường.
Tủy sống bị u, có thể là u lành tính hoặc ác tính. Nếu là u nguyên phát được bắt nguồn từ tủy sống hoặc cột sống, còn u thứ phát hoặc u di căn là trường hợp tế bào ung thư lan từ nơi khác đến cột sống.
Tùy theo vị trí u mà phân loại u cột sống. Các vùng chính gồm cột sống cổ, ngực, thắt lưng - cùng.
Có 3 nhóm lớn được phân theo vị trí u:
- U trong màng cứng – ngoài tủy: U này có dạng phổ biến nhất là u phát triển từ màng nhện hay còn gọi u màng não. U màng não thường có tính chất lành tính, song nó rất khó có thể loại bỏ hết và dễ tái phát lại.
- U nội tủy: Là u phát triển bên trong tủy sống, u thường xuất hiện ở vùng tủy cổ. U có hai dạng phổ biến nhất là tế bào sao và u tế bào lót ống nội tủy. U này cũng là u lành tính nhưng vô cùng khó phẫu thuật cắt bỏ.
- U ngoài màng cứng: Thường do tế bào di căn, nó được bắt nguồn từ tế bào bao quanh rễ sợi trục thần kinh. Cũng có trường hợp u màng cứng phát triển xuyên qua lỗ liên đốt sống và nó nằm nửa trong nửa ngoài của ống sống.
Bệnh u cột sống do nguyên nhân nào gây ra?
Hầu hết các trường hợp u cột sống nguyên phát vẫn chưa chỉ rõ được nguyên nhân. Một số loại u được cho là do người bệnh tiếp xúc với các chất gây ung thư. Những người bị suy giảm miễn dịch có thể bị lymphoma tủy sống, đây là một loại ung thư ảnh hưởng đến các tế bào của hệ miễn dịch. U cột sống có tỉ lệ mắc cao hơn ở những người có cùng huyết thống, vì thế yếu tố di truyền cũng được cho là nguyên nhân gây ung thư.
Trong một số trường hợp, u cột sống nguyên phát được cho là có nguyên nhân do hai bệnh lý di truyền:
- Đau sợi thần kinh type 2: Là u lành tính, nó phát triển trong các tế bào đệm của hệ thần kinh hoặctừ lớp màng nhện của tủy sống. U này thường gặp ở bệnh di truyền làm ảnh hưởng giây thần kinh thị giác và thính giác.
- Bệnh Von Hippel-Lindau: U hiếm gặp do rối loạn di truyền đa cơ quan thường kèm với u lành tính của mạch máu trong não, võng mạc, tủy sống, và các dạng khác ở thận hoặc tuyến thượng thận.
Dấu hiệu nhật biết khối u ở cột sống
Trường hợp u cột sống cả lành tính và ác tính đều có triệu chứng đau lưng không cơ học, cơn đau nhiều nhất ở vùng giữ hoặc vùng thấp của lưng.
- Cơn đau lưng không phải do bị chấn thương, vận động hoặc stress, song cơn đau sẽ tăng khi người bệnh vận động hoặc sẽ đau hơn vào ban đêm.
- Cơn đau có thể nặng hơn và tăng dần theo thời gian, cơn đau có thể lan xuống hông, chân, bàn chân, cánh tay. Cơn đau không giảm kể cả đã dùng biện pháp điều trị đau lưng cơ học.
- U cột sống tùy thuộc vào vị trí, loại u mà có dấu hiệu và triệu chứng khác nhau. Trường hợp nghiêm trọng là u ác tính, phát triển và chèn ép rễ thần kinh, tủy sống, mạch máu hoặc đốt sống.
Trường hợp người bệnhcó khối u trong ống đốt sống sẽ có một số triệu chứng sau:
- Vị trí khối u ở cột sống xuất hiện cơn đau
- Cơn đau lan tỏa trong cột sống
- Cơ ở cánh tay hoặc chân bị suy yếu
- Xúc giác hoặc cảm giác ở chân, bàn tay và bàn chân bị mất
- Khó khăn trong việc đi đứng
- Bị mất chức năng của ruột hoặc chức năng của bàng quang
- Một số khu vực bị giảm nhạy cảm về cơn đau
- Thần kinh bị chèn ép làm thay đổi mức độ tê liệt
Chẩn đoán khối u cột sống
Khi thăm khám, nếu bác sĩ nghi ngờ người bệnh có thể bị u cột sống, sẽ chỉ định người bệnh cần làm một số xét nghiệm để giúp chẩn đoán và xác định vị trí của khối u:
Chụp cộng hưởng từ cột sống: Chụp cộng hưởng từ MRI là phương phápvùng cột sống, tủy sống và dây thần kinhđược dùng một từ trường mạnh và sóng radio để có được hình ảnh chính xác về nơi này.
Chụp cắt lớp vi tính:Đây là phương pháp xét nghiệm dùng một chùm tia phóng xạ hẹp để tạo ra hình ảnh chi tiết của cột sống. Cũng có trường hợp chụp cắt lớp vi tính được kết hợp tiêm chất cản quang để có thể nhìn thấy rõ hơn hình ảnh bất thường trong ống cột sống hoặc tủy sống. Chụp CT cũng có thể được kết hợp với chụp MRI.
Phương pháp sinh thiết: Thông thường, khối u được kiểm tra mẫu mô nhỏ dưới kính hiển vi. Từ kết quả của sinh thiết sẽ giúp xác định phương pháp điều trị bệnh, mẫu sinh thiết có thể quyết định sự thành công của quá trình điều trị.
Để giảm đau cho người bệnh bị u cột sống có nhiều cách. Một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến là vật lý trị liệu, nhất là liệu pháp massage. Tuy nhiên các bạn nên tới các trung tâm trị liệu uy tín, xin ý kiến tư vấn từ bác sĩ điều trị về loại ghế massage và kỹ thuật massage có thể sử dụng.
Với những thông tin về Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết u cột sống trên đây, hy vọng các bạn có cái nhìn toàn diện hơn về căn bệnh này. Điều quan trọng là khi có những triệu chứng đầu tiên của bệnh hãy đi khám để xác định cụ thể tình trạng bệnh lý và có phương pháp điều trị hợp lý!
