Cơ hoành có vai trò quan trọng trong cơ thể con người, đây là cơ chủ yếu của hệ hô hấp, đồng thời cũng là vùng xuất hiện nhiều tình trạng bệnh lý. Cơ hoành có cấu trúc hình vòm, ngăn cách giữa khoang bụng với khoang ngực. Nghĩa là cơ hoành ngăn phần khoang ngực chứa tim, phổi và phần khoang bụng chứa các tạng trong ổ bụng. Cơ hoành là cơ chủ yếu của hệ hô hấp, nó giúp con người hít thở bình thường.
Cơ hoành bị tổn thương
- Khi lồng ngực bị các chấn thương nó có thể gây thủng cơ hoành, tạo nên vết thương nơi ngực và bụng.
- Trường hợp phải thực hiện các thủ thuật ở ổ bụng hoặc lồng ngực, khi các tạng bị tổn thương dính vào cơ hoành có thể gây rách hoặc thủng cơ hoành.
Khi cơ hoành bị tổn thương sẽ xuất hiện một số triệu chứng bao gồm:
- Vùng mũi ức bị đau
- Khi vết thương nơi ngực và bụng gây thủng cơ hoành có thể thấy dịch tiêu hoá,dịch mật,...ở lỗ vết thương nơi thành ngực.
- Các tạng trong lồng ngực sẽ bị chèn ép khi các tạng trong ổ bụng chui qua lỗ thủng cơ hoành vào lồng ngực, lúc này người bệnh có thể bị các triệu chứng: ngạt thở cấp, rối loạn nhịp tim, cơ thể tím tái... triệu chứng tắc ruột có thể xảy ra do bị nghẹt các quai ruột ở lỗ thủng cơ hoành.
- Nhiều trường hợp bị tổn thương cơ hoành, không có triệu chứng rõ ràng, bác sĩ cần dựa vào đường đi của vết thương để chẩn đoán bệnh.
Thoát vị cơ hoành
Thoát vị hoành là dị tật bẩm sinh và thường xuất hiện ở trẻ nhỏ. Đây là hiện tượng qua các lỗ khuyết bẩm sinh, các tạng từ ổ bụng chui ngược lên lồng ngực, thường ở phía sau và bên trái của cơ hoành.
Tuỳ thuộc vào lỗ thoát vị có thể to hay nhỏ khác nhau mà một số phủ tạng của ổ bụngnhư: dạ dày, ruột non, lách… có thể chui lên lồng ngực. Những đứa trẻ bị thoát vị cơ hoành bẩm sinh sẽ bị tổn thương phổi nặng nề và có tỉ lệ tử vong khoảng 30 - 50%.
Trường hợp người lớn bị thoát vị cơ hoành thường là thoát vị tại khe thực quản. Thực quản, động mạch chủ và tĩnh mạch chủ trên thường “chui qua” cơ hoành bởi ba lỗ mở chính và các lỗ nhỏ phụ. Thoát vị khe thực quản chính là sự thoát vị của dạ dày qua khe thực quản. Hiện tượng trào ngược dịch vị từ dạ dày lên thực quản là một trong những biểu hiện thường gặp nhất của thoát vị hoành tại vị trí khe thực quản.
Các yếu tố như hoạt động của cơ thắt dưới thực quản liên quan tới hiện tượng trào ngược dịch vị dạ dày.
Thoát vị hoành bẩm sinh thường xuất hiện ở trẻ em, còn lại các trường hợp thoát vị hoành khác thường gặp ở người lớn tuổi.
Thoát vị hoành thường không có biểu hiện nào đặc biệt. Những trường hợp dạ dày bị thoát vị có thể tự xuống được hoặc cũng có thể không. Thông thường bệnh chỉ được phát hiện khi người bệnh đi chụp phổi hoặc đi khám trào ngược dạ dày thực quản hoặc viêm dạ dày. Người bệnh thường có một số biểu hiện như: khó thở, mệt mỏi, ăn chậm tiêu, rối loạn tiêu hóa, nôn ói từng giai đoạn...
Thông thường, người bị thoát vị hoành sẽ được điều trị bằng phẫu thuật, phương pháp này được bác sĩ chỉ định nhằm mục đích đưa phần tạng bị thoát vị trở về vị trí vốn có của nó, sau đó tiến hành khâu để phục hồi lại lỗ thực quản cơ hoành. Sau khi được phẫu thuật, người bệnh thoát vị hoành thường có tiến triển tốt.
Nguyên nhân gây gây thoát vị cơ hoành
- Nguyên nhân bẩm sinh:
+ Do cơ hoành không dính xương ức;
+ Lỗ dành cho mạch máu và thực quản đi quá rộng;
+ Cơ hoành lỏng lẻo do bị rối loạn mô liên kết.
- Tai nạn va đập vào vùng ngực và bụng khiến cơ hoành bị chấn thương.
- Cơ hoành bị rách do vật cứng đâm, do bị đạn bắn hoặc người bị chấn thương vùng ngực khiến xương sườn bị gãy và đâm rách cơ hoành.
Triệu chứng cơ hoành thoát vị
+ Liên quan hệ tiêu hoá: vùng thượng vị của người bệnh có thể bị bỏng rát, sau đó lan lên sau xương ức, lên nền cổ, nhất là khi người bệnh nằm ngửa hoặc người cúi gập ra phía trước thì tình trạng này càng tăng.
+ Người bệnh có cảm giác khó nuốt, ợ hơi, nôn…có thể kèm tình trạng quai ruột ở cổ túi thoát vịbị nghẹt khiến ruột bị tắc.
+ Ảnh hưởng tới hệ hô hấp và tim mạch: Nếu thoát vị lớn, trung thất có thể bị chèn ép khiến người bệnh có cảm giác khó thở, hồi hộp, nhịp tim nhanh…
Bệnh nhão cơ hoành
Khi sự ngừng xung động thần kinh đi xuống qua dây thần kinh hoành, khiến cơ hoành bị nhão làm mất trương lực và không vận động co giãn được.
Nguyên nhân cơ hoành bị nhão
- Yếu tố bẩm sinh: Ngay trong thời kỳ bào thai, dây thần kinh hoành đã bị tổn thương hoặc bị bất sản.
- Các khối u xâm lấn, chèn ép gây tổn thương dây thần kinh hoành, có trường hợp khi mổ sẽ phải cắt dây hoành, thần kinh bị nhiễm độc…
Triệu chứng của nhão cơ hoành
- Xuất hiện cơn đau ở vùng mũi ức hay hạ sườn trái, người bệnh bị ợ chua, có cảm giác buồn nôn hoặc bị nôn sau khi ăn.
- Người bệnh bị ho, khó thở, thậm chí bị rối loại nhịp tim và đau thắt cơ ngực…
Liệu pháp massage, đặc biệt là sử dụng ghế massage thường tác động nhiều đến phần lưng. Trong tình trạng bình thường và kích thích cơ hoành có thể giúp tăng cường khả năng hô hấp của phổi, mang đến nhiều lợi ích về sức khỏe. Tuy nhiên, khi bị mắc các bệnh liên quan đến cơ hoành, các bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia về loại ghế massage cũng như kỹ thuật massage được sử dụng.
Khi nghi ngờ có dấu hiệu của rối loạn chức năng cơ hoành, tốt nhất hãy tới bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và có phương pháp điều trị kịp thời. Tránh tình trạng cơ hoành có thể bị liệt sẽ ảnh hưởng xấu tới chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Trên đây là một số thông tin về Những bệnh thường gặp ở cơ hoành từ Okasa. Nếu các bạn còn câu hỏi hay thắc mắc nào liên quan đến các bệnh cơ - xương - khớp, massage liệu pháp, sử dụng ghế massage tại nhà... Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn cụ thể!
