Bàn chân là bộ phận thấp nhất, chịu toàn bộ trọng lượng cơ thể. Trong sinh hoạt và công việc hàng ngày, bàn chân cũng thường xuyên được sử dụng, thực hiện chức năng di chuyển. Chính vì vậy, chân cũng là bộ phận rất dễ bị tổn thương. Trong nội dung dưới đây Okasa sẽ chia sẻ với các bạn Những điều cần lưu ý khi xử lý chấn thương xương bàn chân nhé.
Bàn chân gồm có 26 xương và được chia làm 3 phần: Sau, giữa và trước. Chấn thương xương bàn chân là các tổn thường ở bàn chân ở các mức độ khác nhau, từ vết nứt nhỏ cho đến xương bị gãy và đâm ra ngoài xuyên qua da.
Theo thống kê, gãy xương bàn chân chiếm tỉ lệ khoảng 10% các chấn thương gãy xương trên cơ thể. Nguyên nhân chủ yếu là do tai nạn dao thông, tai nạn lao động, sinh hoạt bất cẩn khiến té ngã.
Nguyên nhân gây chấn thương xương bàn chân
Một số trường hợp khác bị gãy xương do mỏi, thường bắt gặp ở những người do tính chất công việc có các động tác lặp đi lặp lại, gây áp lực lên xương bàn chân và dẫn tới các vết nứt. Chấn thương dạng này thường gặp ở những người mang vác nặng, hành quân đường dài, vũ công, vận động viên điền kinh.
Người cao tuổi thoái hóa xương khớp, đặc biệt là loãng xương có thể bị gãy xương do mỏi dù không làm việc nặng.
Những người mang giày quá mòn, quá lỏng hoặc quá chật, sử dụng không đúng loại giày hoặc khong đúng cách cũng có nguy cao bị gãy xương bàn chân do vấp ngã.
Vận động cường độ cao khi chưa khởi động, hoặc bạn chỉ tập cho khỏe nhưng áp dụng các bài tập của vận động viên chuyên nghiệp cũng làm tăng nguy cơ chấn thương gãy xương bàn chân.
Triệu chứng chấn thương xương bàn chân
Đau: Đây là biểu hiện phổ biến nhất và xuất hiện sớm, sau khi bị gãy xương bàn chân.
Sưng: So với bàn chân còn lại thì chân bị chấn thương sưng to.
Bầm tím: xung quanh chỗ bị chấn thương có màu đỏ hoặc tím.
Biến dạng: Bàn chân hoặc các ngón chân có thể bị sai lệch so với vị trí bình thường.
Cử động bất thường: Bàn chân bị gãy không thể thực hiện được những vận động bình thường.
Tiếng lạo xạo xương: Khi sờ nắn có thể dễ dàng nhận thấy tiếng lạo xạo ở vùng xương bị gãy.
Các triệu chứng khác: Bàn chân bị tê nhức, xanh và lạnh hơn, vết thường chảy máu, nhiễm trùng.
Khi có các triệu chứng trên các bạn nên tiến hành sơ cứu (chườm lạnh) và tới bệnh viện để được các bác sĩ kiểm tra, chụp chiếu, có phương án điều trị phù hợp.
Chẩn đoán và điều trị chấn thương xương bàn chân
Ngoài việc quan sát, sờ nắn để nhận biết sơ bộ các triệu chứng như kể trên, các bác sĩ sẽ chỉ định một số kỹ thuật khác để xác định chính xác tình trạng chấn thương, bao gồm: Chụp phim x quang, chụp CT cắt lớp, chụp cộng hưởng từ MRI, siêu âm, chụp X quang (X-quang được xem là kỹ thuật phổ biến nhất giúp chẩn đoán chính xác tình trạng gãy xương bàn chân).
Việc điều trị chấn thương bàn chân phụ thuộc vào mức độ nặng - nhẹ. Các trường hợp nặng sẽ áp dụng các kỹ thuật được sử dụng trong điều trị gãy xương.
- Cầm máu: Gãy xương chảy máu cần được băng ép cầm máu bằng băng vô trùng.
- Thuốc: Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm, giảm phù nề.
- Điều trị bảo tồn: Nếu gãy xương bàn chân không bị di lệch hoặc mức độ di lệch ít sẽ tiến hành điều trị bảo tồn (nắn xương và bó bột cẳng chân).
- Phẫu thuật: Các trường hợp nặng, bác sĩ sẽ sử dụng đinh hoặc ốc vít để cố định xương bị gãy, sau đó phẫu thuật đẻ lấy các chi tiết đó ra khỏi cơ thể (khi xương đã lành).
- Tĩnh dưỡng: Người bệnh nên hạn chế đi lại, dành thời gian để nghỉ ngơi, giúp xương mau lành hơn.
- Sử dụng nạng: Nạng giúp đi lại vững hơn khi người bệnh đã gần bình phục, bắt đầu luyện tập phục hồi chức năng.
- Vật lý trị liệu: Sau khi xương lần, một vấn đề quan trọng được đặt ra là cần phải nới lỏng các cơ và dây chằng ở chân. Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện tính linh hoạt cũng như sức bền của chân. Người bệnh có thể đến các trung tâm trị liệu hoặc sử dụng massage trị liệu tại nhà nhà dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ.
- Tái khám theo hẹn: Thời gian để lành xương khá lâu, trong quá trình này người bệnh nên đi tái khám theo hẹn để kịp thời xử lý các sự cố ngoài ý muốn.
* Lưu ý: khi tháo bột mà vùng chấn thương vẫn còn sưng nề, người bệnh tuyệt đối không được xoa dầu nóng tại khu vực đó, chỉ có thể chườm lạnh để giảm sưng. Điều này cũng tương tự trong trường hợp bạn có ghế masage hồng ngoại tại nhà. Nhiệt nóng có tác dụng đối với một số chấn thương liên quan đến xương, nhưng nên sử dụng với chỉ định của bác sĩ. Bởi có những trường hợp lạm dụng có thể khiến cho các cơ bị xơ hóa sau đó.
Để phòng ngừa nguy cơ chấn thương xương khớp nói chung, xương bàn chân nói riêng các bạn nên có chế độ dinh dưỡng khoa học để xương chắc khỏe, khởi động kỹ trước khi tập luyện thể thao, thường xuyên vận động, nếu có điều kiện thì nên trang bị và sử dụng ghế massage tại nhà.
