Loãng xương hay còn gọi là thưa xương. Đây là hiện tượng xương xốp do bị giảm số lượng của tổ chức xương, giảm mật độ xương. Khi bị loãng xương các kết cấu trong xương sẽ bị giảm độ đặc, giảm độ dày và tăng độ xốp khiến xương bị thưa.Bệnh lý loãng xương thường gặp nhất ở người độ tuổi trung niên, đặc biệt là người cao tuổi và phụ nữ tuổi mãn kinh.
Vì sao phụ nữ mãn kinh dễ mắc bệnh loãng xương?
Loãng xương sau mãn kinh.
Trong khoảng 5-10 năm đầu của thời kỳ mãn kinh,mỗi năm phụ nữ có thể mất tới 24% tổng khối lượng xương. Tình trạng này xảy ra chủ yếu là do xương bị xốp dễ gây hiện tượng lún các đốt sống.
Đặc biệt, phụ nữ ở tuổi mãn kinh bị thiếu hụt nội tiết tố estrogen khiến tế bào hủy xương gia tăng đồng thời các chức năng hấp thụ và điều hòa canxi bị suy giảm sẽ dẫn đến tình trạng loãng xương.
Loãng xương tiên phát liên quan đến tuổi
Nguyên nhân bị loãng xương do tuổi tác xuất hiện ở nữ giới cao gấp 2 lần ở nam giới. Loãng xương có thể khiến cổ xương đùi bị gãy, các đốt sống bị tổn thương dẫn tới tìn trạng xẹp lún. Xảy ra tình trạng này là do việc hấp thụ canxi giảm đồng thời chức năng tạo cốt bào cũng suy giảm mạnh dẫn tới tình trạng cường cận giáp thứ phát.
Loãng xương thứ phát
Do người bệnh mắc một số bệnh lý gây ảnh hưởng tới rối loạn chuyển hóa khoáng chất của xương. Tình trạng loãng xương thứ phát xuất hiện ở cả nam và nữ.
Bệnh loãng xương có những biểu hiện gì?
Loãng xương là bệnh lý có diễn biến âm thầm, người ở độ tuổi sau 30 tuổi sẽ dễ bị loãng xương, bởi ở độ tuổi này, quá trình mất xương bắt đầu diễn ra, mỗi năm họ sẽ bị mất từ 0,1 - 0,5% xương. Quá trình mất xương do loãng xương không biểu hiện rõ ràng, lâu dần các khoáng chất trong xương sẽ bị mất.
Loãng xương có một số biểu hiện như:
- Đau cột sống: thường gặp nhất là đau nơi cột sống thắt lưng do xương bị nén dù người bệnh chỉ gắng sức nhẹ cũng đau hoặc do bị ngã hoặc thực hiện sai tư thế vận động. Cột sống đau, khi người bệnh vận động còn có thể nghe tiếng kêu răng rắc, có trường hợp đau nặng khiến người bệnh phải nghỉ ngơi, ngừng vận động.
- Cột sống biến dạng: Sau thời gian dài bị loãng xương sẽ xuất hiện tình trạng lưng còng, xẹp đốt sống khiến chiều cao bị giảm.
- Gãy xương: Khi bị loãng xương, dù chỉ vướng một va chạm nhẹ cũng có thể dẫn tới tình trạng gãy xương. Các xương thường bị gãy nhất là ở phần thấp của cẳng tay, cổ xương cánh tay, xương sườn, cột sống, cổ xương đùi…
Cách dự phòng loãng xương ở phụ nữ mãn kinh
Trong cơ thể người, canxi sẽ giảm theo tuổi tác, tuổi càng cao lượng canxi giảm càng nhiều và đây là tình trạng không tránh khỏi. Khối lượng xương sẽmất khoảng 30% trong độ tuổi từ 20 – 80 tuổi. Riêng đối với phụ nữ, tỉ lệ mất xương cao hơn nam giới, nhất là giai đoạn mãn kinh. Ở độ tuổi 80, phụ nữ có thể mất tới 40% khối lượng xương.
Một số biện pháp giúp phòng bệnh loãng xương sau mãn kinh ở phụ nữ:
Luyện tập thể dục
Xây dựng chương trình luyện tập thể dục một cáchkhoa học và thường xuyên để giúp xương chắc khỏe, dẻo dai, đồng thời ngăn ngừa tình trạng mất xương. Mỗi tuần có thể luyện tập bài tập nặng khoảng 3 – 4 lần.
Những bài tập tốt cho xương như: Đi bộ, chạy bộ, chơi tennis và khiêu vũ…ngoài ra, có thể tập các bài tập sức mạnh, giữ thăng bằng để tránh tình trạng té ngã sẽ ngăn ngừa được gãy xương.
Xây dựng chế độ ăn uống giàu canxi
Hàng ngày cần duy trì chế độ ăn uống khoa học giúp cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể để đảm bảo xương khớp được chắc khỏe, dẻo dai, làm như vậy sẽ giúp tăng cường quá trình tạo xương hiệu quả.
Xương cần các dưỡng chất thiết yếu như: canxi, vitamin D, kẽm, magie, silic, mangan, ... vì vậy cần bổ sung chế phẩm từ sữa, đậu nành, hải sản, trái cây … các loại rau lá xanh đậm như cải xoăn, bông cải xanh … để tăng canxi và vitamin C.
Bổ sung canxi
Nếu thực phẩm không cung cấp đủ các thành phần dinh dưỡng thì có thể uống viên uống để bổ sung cho cơ thể. Đối với người trẻ tuổi mỗi ngày cần 2.500mg canxi. Người từ 51 tuổi trở lên có thể bổ sung 2.000mg canxi mỗi ngày. Tránh sử dụng canxi quá liều có thể gây sỏi thận.
Bổ sung Vitamin D
Tắm nắng khoảng 20 phút mỗi ngày giúp bổ sung Vitamin D. Ngoài ra, có thể bổ sung vitamin D từ trứng, cá hồi, ngũ cốc, sữa… Người cao tuổi có thể uống thêm 600 IU vitamin D mỗi ngày nhưng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
Sử dụng thuốc ngừa loãng xương
Bisphosphonate đường uống có thể được sử dụng để ngăn ngừa tình trạng loãng xương.
Estrogen
Là hormone từ buồng trứng, nó có thể giúp bảo vệ chống lại tình trạng mất xương. Thay thế lượng estrogen bị mất ở phụ nữ sau mãn kinh sẽ giúp cơ thể cải thiện khả năng hấp thu và giữ canxi,làm chậm quá trình mất xương.
Một số biện pháp phòng ngừa khác
Tránh thói quen xấu như sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích khiến xương giảm hấp thu canxi và tăng quá trình hủy xương.
Sử dụng liệu pháp massage là một biện pháp rất hiệu quả. Vì massage giúp tăng tuần hoàn máu, mang oxy và chất dinh dưỡng tới các cơ quan trên cơ thể, trong đó có hệ xương.
Trên ghế massage hiện đại được trang bị nhiều tính năng tiên tiến: Con lăn 4D, rung massage, chế độ nhiệt hồng ngoại, túi khí toàn thân giúp chăm sóc các bộ phận và cơ thể hiệu quả.
Sử dụng ghế massage mỗi ngày không chỉ tốt cho hệ xương khớp mà còn giúp thư giãn, giảm đau, cải thiện tâm trang rất tốt.
Để dự phòng loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh, phụ nữ cần lưu tâm tới các biện pháp phòng ngừa loãng xương ngay từ khi còn trẻ, chứ không phải đợi đến khi mãn kinh mới thực hiện sẽ là quá muộn.
